Thuốc tránh thai khẩn cấp là một phương pháp hiệu quả để phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn sau khi có quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc khi biện pháp tránh thai đã thất bại (ví dụ: bao cao su bị rách). Đây là một giải pháp được nhiều phụ nữ lựa chọn trong trường hợp cần thiết và cần sử dụng trong thời gian càng sớm càng tốt để đạt hiệu quả cao. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thuốc tránh thai khẩn cấp, cách sử dụng, và những lưu ý quan trọng khi sử dụng.
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc có tác dụng ngăn ngừa mang thai sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ. Nó hoạt động chủ yếu thông qua việc ngừng quá trình rụng trứng, thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn không cho trứng đã thụ tinh làm tổ, hoặc làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng. Tuy nhiên, thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là một biện pháp tránh thai dài hạn và không thể thay thế việc sử dụng biện pháp tránh thai thường xuyên như bao cao su, viên uống tránh thai hằng ngày, hay vòng tránh thai.
2. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp khác nhau, nhưng chủ yếu được chia thành hai nhóm chính:
2.1. Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Levonorgestrel
Levonorgestrel là hoạt chất phổ biến trong các loại thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc này có tác dụng hiệu quả khi sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc sẽ giảm dần theo thời gian, vì vậy cần sử dụng thuốc càng sớm càng tốt.
- Ví dụ: Postinor, Escapelle, Next Choice. Các loại thuốc này thường có dạng viên uống và chỉ cần uống một viên duy nhất.
- Cách sử dụng: Uống ngay sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ và nên uống trong vòng 72 giờ để đạt hiệu quả cao nhất.
2.2. Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Ulipristal Acetate
Ulipristal acetate là một hoạt chất có tác dụng mạnh mẽ hơn Levonorgestrel. Thuốc này có thể được sử dụng trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, nếu sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Ulipristal acetate, bạn cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn kỹ lưỡng.
- Ví dụ: EllaOne là một ví dụ điển hình của thuốc chứa Ulipristal acetate.
- Cách sử dụng: Uống một viên duy nhất trong vòng 120 giờ sau quan hệ tình dục không bảo vệ.
3. Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp là một giải pháp hiệu quả trong việc ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn, nhưng bạn cần lưu ý một số điều sau để đạt được hiệu quả tốt nhất:
3.1. Sử dụng sớm
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có hiệu quả cao nhất khi sử dụng càng sớm càng tốt sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ. Tốt nhất là nên uống thuốc trong vòng 24 giờ để đạt hiệu quả tối ưu.
3.2. Không sử dụng quá thường xuyên
Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng như một biện pháp tránh thai thường xuyên. Nó chỉ được khuyến cáo sử dụng trong những tình huống khẩn cấp, vì nếu lạm dụng thuốc, cơ thể có thể bị tác động phụ và không đạt hiệu quả như mong muốn.
3.3. Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng ngừa thai, không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây qua đường tình dục như HIV, bệnh lậu, giang mai, hay chlamydia. Vì vậy, nếu bạn cần bảo vệ mình khỏi các bệnh này, hãy sử dụng bao cao su trong suốt quá trình quan hệ tình dục.
3.4. Tham khảo ý kiến bác sĩ
Trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nếu có thể, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn. Đặc biệt, đối với những người có tiền sử về các vấn đề sức khỏe như huyết áp cao, bệnh tim mạch hay tiểu đường, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là rất quan trọng.
4. Những tác dụng phụ thường gặp
Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, hoặc đau bụng. Tuy nhiên, hầu hết các tác dụng phụ này đều nhẹ và sẽ biến mất sau vài ngày. Nếu gặp phải triệu chứng nghiêm trọng, bạn cần ngừng sử dụng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
5. Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ quan trọng giúp phụ nữ kiểm soát việc mang thai ngoài ý muốn trong những tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, thuốc chỉ nên được sử dụng khi thực sự cần thiết và không thay thế cho các biện pháp tránh thai dài hạn. Bên cạnh đó, bạn cần sử dụng đúng cách và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
